Τετάρτη 11 Φεβρουαρίου 2009

Et preterea censeo Carthago delenda est

Τελικά η σιωπή είναι η καλύτερη αφορμή για να ακούσεις κάποιον.
Όταν δεν έρχεται μες στη μούρη σου να σου φωνάξει την παρουσία του.
Όταν δε ρυπαίνει το οπτικό σου πεδίο με τη φάτσα του (αγνώριστη ή κακοποιημένη από τους δαίμονες του μάρκετινγκ και τους αδέξιους αφισοκολλητές).
Όταν αποφασίζει να μιλήσει με βάση το Σωκρατικό κριτήριο (όσα δηλαδή θέλει να πει είναι χρήσιμα για τον ακροατή του ή για κείνον).
Όταν πιστεύει όσα εκπροσωπεί και τα κάνει βίωμα.

Τέτοιος άνθρωπος είναι ο Δήμος Μούτσης.
Έψαξα (διαδικτυακά) συνεντεύξεις του.
Και σας παραθέτω αποσπάσματα.
Αποστάγματα ενός ανθρώπου που διαφέρει από τους πολλούς που μας περιτρυγυρίζουν.
Και που είτε συμφωνείς είτε διαφωνείς επιμέρους μαζί του, σου συστήνω να μην αγνοήσεις.

http://www.xilouris.gr/dimosmoutsisjl21.jpg
Γεννήθηκα στον Πειραιά. Έκατσα εκεί μέχρι που τελείωσα και το γυμνάσιο. Μετά φύγαμε και πήγαμε στη Νέα Σμύρνη. Και μετά φύγαμε κι από κει και μετακομίσαμε σε μια μονοκατοικία στην οδό Πόντου. Εγώ κι η μάνα μου.
Η μάνα μου δεν ήταν ευχαριστημένη με τίποτα. Ήταν απ’ τους ανθρώπους που σου απαντούσαν στα πάντα με τη φράση «Ε, και;».

Με τη μάνα μου πάντα να μην είναι ευχαριστημένη και να μου λέει: «Μη μου κλείνεις την πόρτα. Εγώ είμαι η μάνα του Μούτση που τον ξέρει όλη η Ελλάδα κι εσύ μου κλείνεις την πόρτα». Αυτή η συμπεριφορά της δεν ξέρω αν με επηρέασε. Δεν ξέρω αν κι εγώ μένω ανικανοποίητος συχνά. Αυτό που ξέρω σίγουρα είναι πως είμαι ένας ψυχοπαθητικός άνθρωπος που βαριέται εύκολα.

Με τον Γκάτσο δέθηκα πολύ, πιο πολύ απ’ ό,τι με τον Χατζιδάκι. Ήταν σαν να ήταν ο πατέρας μου, σαν να έβλεπα την ίδια μου τη μούρη απέναντί μου. Ο Μάνος, εντάξει, ήταν χαριτωμένος, αλλά δεν τον ενδιέφεραν και πολλά πράγματα πέρα από τον εαυτό του. Κι έτσι σιγά-σιγά-σιγά τους έβαλα ν’ ακούσουν τις μελωδίες που είχα γράψει σε ένα παλιό κασετόφωνο Philips, τους άρεσαν, βάλανε στίχους, ο Γκάτσος με γνώρισε στον Λαμπρόπουλο, πήγα στη Lyra, στην Columbia κι άρχισαν να γίνονται δίσκοι.


Θέλω να με σέβονται σιωπηλά. Δεν θέλω να με ρωτάνε γιατί έβαλα το τάδε κόμμα στον τάδε στίχο, γιατί έχω χρησιμοποιήσει τη λέξη «διότι» και όχι τη λέξη «γιατί», ή πώς μου ήρθε κι έκανα το ντο δίεση και όχι ύφεση. Βαριέμαι.
Έγραψα «μια-φυσαρμόνικα-που-κλαίει» γιατί αυτό μου ‘ρθε, κι άμα έλεγε «πάμε-μια βόλτα-το-πρωί» δεν θα μου κόλλαγε και δεν θα μ’ άρεσε και δεν ξέρω πώς να στο εξηγήσω, αλλά τα λόγια μου έρχονται μαζί με τη μουσική δεμένα.


Τα βράδια βγαίνω μόνο για φαγητό. Δεν πηγαίνω ποτέ στα μπουζούκια γιατί δεν αντέχω να ακούω τα τραγούδια μου από δημόσιους υπαλλήλους. Δεν πηγαίνω ποτέ να πιω σε μπαρ γιατί αν το ποτό είναι αυτοκτονία προτιμώ να το κάνω σπίτι μου.
Επίσης πάω κάνα σινεμά ή κάθομαι στο σαλόνι κι ακούω τα «Νεκρά Παιδιά» του Μάλερ. Το ακούω μανιακά. Κάθε μέρα, κάθε μέρα, κάθε μέρα. Κι όλο κάτι ψάχνω να βρω μέσα μου, ενώ ξέρω ότι απολύτως τίποτα δεν ψάχνω. Είναι αυτό που λέει κι ο Καρυωτάκης στους «Ιδανικούς αυτόχειρες». «Βέβαιοι πως τ’ αναβάλουν κατά βάθος». Κι ίσως είναι κλισέ αυτό που θα πω, αλλά σήμερα όλα έχουν χάσει την ταυτότητά τους.


Όταν με ενοχλεί κάτι, θα μιλήσω μόνο αν δεν μπορώ να φύγω. Δεν μπορώ να πείσω.

Τέχνη είναι αυτό που καταλαβαίνεις. Τίποτε άλλο. Άμα σε πάνε στον Παρθενώνα και δεν σ’ αρέσει, κανένας δεν θα μπορέσει να σε πείσει ότι είναι όμορφος. Γιατί όταν θα σου πούνε ότι είναι από μάρμαρο, θα σκεφτείς ότι και τα σκαλιά της πολυκατοικίας σου είναι από μάρμαρο ή όταν θα σου πούνε ότι είναι μεγάλος θα σκεφτείς ότι το Ολυμπιακό Στάδιο είναι μεγαλύτερο. Δεν υπάρχουν επιχειρήματα στην τέχνη.

Στην πλειονότητα των τραγουδιών σας, των στίχων σας, περιγράφετε μια σκοτεινή και παράξενη εποχή απέναντι στην οποία έχετε μια σαφή επικριτική, σχεδόν καταγγελτική και οργισμένη θέση και μέσα απο τα τραγούδια σας και μέσα απ τις τοποθετήσεις σας. Θέλετε να μας περιγράψετε τι δε σας εκφράζει απο την κατάσταση στην κοινωνία τα τελευταία χρόνια;
Δ.Μ.: Η κοινωνία τα τελευταία χρόνια δεν εκφράζει τίποτε άλλο εκτός απο τη δική της παρακμή...αυτό το βλέπεις απο το πρωί που ανοίγεις τα μάτια σου μέχρι το βράδυ που τα κλείνεις για να κοιμηθείς -αν κοιμάσαι το βράδυ και δεν περιμένεις να κοιμηθείς το πρωί για να μην τα δεις στο φως της ημέρας.Αυτή η κατάσταση νομίζω ενοχλεί κάθε πνευματικό άνθρωπο.Επειδή η καλή τέχνη έχει κατεξοχήν μέσα της κι ένα ‘’εναντίον’’, που αν δεν το χει γίνεται ‘’θούρειο’’, για έναν πνευματικό άνθρωπο είναι μια αφορμή να εκφραστεί οχι για να διορθώσει τα κακώς κείμενα-αυτό δεν είναι δική του δουλειά, ούτε κοινωνιολόγος είναι ούτε μπορεί να κάθεται απο πάνω μ ‘ ένα ραβδάκι και να υποδεικνύει –αλλά για να τα θίξει. Απλώς τα θίγει και διευρύνει την ικανότητα του ανθρώπου να τα αντιλαμβάνεται ,να μην του τα λες ένα-ένα,’’κοιτα αυτό είναι κακό,αυτό είναι κακό’’, να του πεις τι είναι το κακό κι απο κεί και πέρα να του δώσεις τη δυνατότητα να αντιληφθεί όλα τα επιμέρους...

Σε πλήρη αντίθεση μ΄αυτό, συναντάμε συχνά στο έργο σας στίχους και μελωδίες που χαρακτηρίζονται απο ευαισθησία, τρυφερότητα και ρομαντισμό. Πως συνδυάζονται αυτές οι δύο εκφάνσεις της προσωπικότητας και της έκφρασής σας;
Δ.Μ.: Ρομαντισμό δεν ξέρω, ευαισθησία μπορεί... Αυτός είναι ένας τρόπος έκφρασης για έναν άνθρωπο, εξάλλου δε μπορείς να κατακρίνεις κάτι βρίζοντας... Ας μην ξεχνάμε ότι ο Πικάσο ζωγράφισε σ‘ ένα σκίτσο με μελάνι το Μπελογιάννη μ΄ένα γαρύφαλλο στο χέρι... ‘’Ο άνθρωπος με το γαρύφαλο’’, το τρομερό αυτό σκίτσο ... Αυτό είναι πολυ ισχυρότερο απο πεντακόσια τάνκς... Η ευαισθησία επομένως είναι τρόπος έκφρασης... όχι αυτό που εκφράζεις, αλλά ο τρόπος που το εκφράζεις. Και η τέχνη δεν είναι τι λες αλλά πώς το λες... ‘’Σ’ αγαπώ’’ λέει κι ο Φώσκολος, ‘’σ’ αγαπώ’’ λέει κι ο Σαίξπηρ στο ‘’Ρωμαίος και Ιουλιέτα’’... δε λένε τίποτα διαφορετικό ...και τα παγκόσμια θέματα εδώ και χρόνια είναι κοινά: περί αγάπης, δικαιοσύνης, αδικίας ... Το πρόβλημα είναι ότι ο ένας το λέει με τη συνοδεία απο τις καμπάνες του Αγ. Πέτρου και ο άλλος λέει ‘’ωχ, μαύρη δυστυχία’’... ο τρόπος δηλαδή διαφέρει σε κάθε περίπτωση...

Κλείνοντας θα ήθελα να παρατηρήσω ότι σας είναι ιδιαίτερα δύσκολο να εξηγήσετε και να αναλύσετε τις διάφορες στιγμές της καλλιτεχνικής σας δημιουργίας γιατί απλά εκφράζατε κάθε στιγμή αυτό που ήταν στο μυαλό και την ψυχή σας έτσι απλά, έντιμα και ειλικρινά.Κι αυτό δε χρειάζεται ιδιαίτερη ανάλυση...
Δ.Μ.: Πράγματι, κανένας πνευματικός άνθρωπος, κανένας πραγματικός δημιουργός δεν ξέρει πως λειτουργεί ...αν ήξερε και μπορούσε εκείνη τη στιγμή να συνειδητοποιήσει το μέγεθος αυτού που δημιουργεί δε θα μπορούσε να λειτουργήσει... Άλλωστε ο Ρεμπώ λέει μια τρομερή φράση ‘’Εγώ είναι ένας άλλος...’’. Έτσι λοιπόν κανένας δημιουργός δεν ξέρει πως γράφει, είναι κι ο ίδιος θεατής και ακροατής αυτού που γεννιέται μέσα του...είναι σα να φτιάχνει ένα χάλκινο όργανο με το οποίο αρχίζει να παίζει και παρατηρεί κι ο ίδιος τον εαυτό του σαν τους άλλους... η μόνη διαφορά είναι ότι το καταγράφει... Ένα δημιούργημα είναι η τελευταία σταγόνα που πέφτει απο ένα ποτήρι που ξεχειλίζει. Η ουσία όμως δεν είναι η σταγόνα, είναι με τι γέμισε το ποτήρι... αν γέμισε το ποτήρι σωστά η σταγόνα θα είναι αποτέλεσμα σωστών διεργασιών-διαδικασιών, αν δε γέμισε σωστά η σταγόνα δε θα είναι...

Θα σας ζητούσα να μου πείτε, τι δεν σας εκφράζει από την κατάσταση στην κοινωνία, αλλά σε μια παλαιότερη συνέντευξή σας, δηλώνετε ότι «η κοινωνία δεν εκφράζει τίποτα, εκτός από τη δική μας παρακμή». Ο ρόλος του δημιουργού, ποιος είναι σ’ αυτήν την περίπτωση;
Δ.Μ.: Ο δημιουργός, είναι κι αυτός ένας άνθρωπος. Λειτουργεί μέσα σε ένα σύνολο και τι μπορεί να κάνει μόνος; Ένας σοβαρός άνθρωπος σήμερα, παρατηρεί όσα συμβαίνουν αμίλητος. Μόνο τα παρατηρεί. Όποιος δοκιμάζει να τα διορθώσει, εκ του πονηρού το δοκιμάζει, διότι δεν μπορεί να κάνει τίποτα. Αν θελήσει να συμμετάσχει τον παίρνει η μπάλα της παρακμής και φωνάζει «ζήτω», αν δεν τον πάρει αυτή η μπάλα διαμαρτύρεται.
Ένας σοβαρός άνθρωπος σήμερα, μάλλον κοιτάει και σωπαίνει, παρά λειτουργεί ενεργά.

Αυτή η «μπάλα» της παρακμής έχει πάρει και το ελληνικό τραγούδι;
Δ.Μ.: Τα πάντα έχει πάρει! Το τραγούδι θα γλίτωνε; Έχει πάρει τη ζωή την ίδια. Έχει πάρει τον αέρα που αναπνέουμε, τον έχει μολύνει και είναι βασικό αυτό. Έχει πάρει το σκεπτικό μας, την αγωγή μας, την ηθική μας. Έχει πάρει την υπόστασή μας ολόκληρη, το τραγούδι θα γλίτωνε που εν πάσει περιπτώσει, σε λίγο καιρό θα καταντήσει και είδος πολυτελείας;
Όταν ο άλλος βάζει το χέρι στην τσέπη του και δεν βρίσκει ούτε μια δεκάρα για να αγοράσει ένα κουλούρι, τι θα κάνει; Θα τραγουδάει; Ή μήπως νομίζεις ότι το τραγούδι είναι ωραίο όταν μοιρολογάει για εκείνον που δεν έχει να φάει… Γιατί έχουμε παραδείγματα. Αυτό το θλιβερό τραγούδι «κι εσύ λαέ βασανισμένε, μη ξεχνάς τον Ωροπό», αυτό το διδακτικό, το κουλτουριάρικο πράγμα, στην πραγματικότητα κοροϊδεύει τον κόσμο και όλους εμάς! Κοροϊδεύει κατ’ αρχήν εκείνους που έχουν αγοράσει οικόπεδα στον Ωροπό (γέλιο)…. Και κοροϊδεύει μια κοινωνία που τον Ωροπό τον ξέρει μόνο ως μια παραθαλάσσια περιοχή! Καταλαβαίνεις ότι όποιος σήμερα επιχειρεί να κάνει κάτι τέτοιο, για να στιγματίσει την εποχή, το μόνο που κάνει είναι να συμμετέχει στην κατρακύλα. Και η κατρακύλα λέει, έχουμε και κουλτούρα! Πιάνει ό άλλος και κάνει αγάλματα για να στιγματίσει την παρακμή… έχουμε και αγάλματα λέει η παρακμή…. Και όλα μαζί είναι μια μπάλα που μας πάει προς τα κάτω… Αν με ρωτήσεις που θα φτάσει… δεν μπορώ να πω, μάντης δεν είμαι…


Τι κρατάτε από την πολύχρονη διαδρομή σας στον κόσμο της μουσικής;

Δ.Μ.: (παύση) Δεν ξέρω τι κρατάω, γιατί ακόμη δεν έχω τελειώσει. Έχω την εντύπωση ότι ακόμη το καλύτερο τραγούδι, δεν το έχω γράψει. Για την ώρα κρατάω, ένα βράδυ που περπατώντας πέρασα κάτω από ανοιχτά παράθυρα και άκουσα να τραγουδάνε από μέσα τα τραγούδια μου. Είναι ένα συναίσθημα που δεν περιγράφεται και είναι κάτι που κρατάω…



11 σχόλια:

gregory είπε...

σκετος καλιτεχνης....
σημερα προσεξα τα βιντεακια σου...
πολυ καλα..μπραβο..

Roadartist είπε...

Πολύ ωραίο αφιέρωμα! Για έναν άνθρωπο που πραγματικά του αξίζει..

Γ.Π. είπε...

@gregory, καλημερα φίλε!Είδες τελικά οι μεγάλες αναρτήσεις...αναδεικνύουν τα περιεχόμενα του ιστολογίου! Να είσαι καλά!

Γ.Π. είπε...

@roadartist, Καλημέρα αρτιστάκι μου! Ακολουθούμε στο δρόμο (και στον τρόπο) που χάραξες και μας δείχνεις εσύ! Αναδεικνύουμε αυτό που έχει αξία να ακουστεί!

jacki είπε...

Μένω άφωνη από το μεγαλείο και τη σοφία αυτού του ανθρώπου. Διαβάζοντας αυτό το απόσπασμα μου έβγαλε μια γαλήνη.. Αυτή που έχουν οι άνθρωποι που δεν ψάχνουν κάτι άλλο στη ζωή τους. Αυτή που έχουν οι άνθρωποι που τα έχουν καλά με τον εαυτό τους.

Δεν πηγαίνω ποτέ να πιω σε μπαρ γιατί αν το ποτό είναι αυτοκτονία προτιμώ να το κάνω σπίτι μου.
Το υιοθετώ συτό :)
Καλημέρα καημέ μου.

Γ.Π. είπε...

@jacki, καλή μου jacki δεν ξέρεις πόσο μεγάλη χαρά είναι να σε βλέπω και πάλι από τα μέρη μας και να περνάω από τον καφενέ σου να απολαμβάνω τα αρώματα του καφέ και τις μελωδίες του Νιόνιου!
Ύστερα από όλους αυτούς τους ...πελάτες (φίλους) αντέχεις ακόμα να πληκτρολογείς;

Όσο για το Μούτση, είναι από τους ανθρώπους που όποτε κάνει κάτι καινούργιο ή όποτε δίνει κάποια συνέντευξη τρέχω να δω και να ακούσω. Προσπαθώ να αρπάξω κομμάτια από τη σοφία του μήπως τα βρω κάποια στιγμή και εγώ με τον εαυτό μου. Αλλά είπαμε: "Εγώ είναι ένας άλλος"!

zoyzoy είπε...

Πολύ καλή δουλειά!!Μάζεψες τα καλύτερα στοιχεία του καλλιτέχνη.Απλό ανθρώπινος προσιτός στο κοινό του!Να'σαι καλά για αυτά που προσφέρεις!!

Antoine είπε...

Καλή παράθεση, Καημέ!
Ομολογώ πως το ιστολόγιο αυτό έχει αναβαθμιστεί υπερβολικά! Τους έχεις προδώσει μια εσωτερικότητα και ένα σοφιστικέ στυλ που μου αρέσει πολύ!

Υ.Γ. Το χίλιες σιωπές είναι εκπληκτικό τραγούδι...

Γ.Π. είπε...

@zoyzoy, καλημέρα zoyzoy μου! Σε ευχαριστώ για τα καλά σου λόγια. Εύχομαι να έχεις ένα υπέροχο Σαββατοκύριακο!

Γ.Π. είπε...

@Antoine, ω τι megalicious τιμή να το λέτε εσείς αυτό!! Τι γίνεται, πως πάει το διάβασμα; Εύχομαι να είναι αποδοτικό και να περάσει σύντομα!

Ανώνυμος είπε...

Καταπληκτική δουλειά για ένα μεγάλο συνθέτη. Μπράβο σου.