Σάββατο 11 Οκτωβρίου 2008

Αλησμόνητες "πατρίδες"

Όλα ξεκίνησαν από τα «Ματωμένα Χώματα».
Δεν μπόρεσα να παρακολουθήσω ούτε καν το πρώτο επεισόδιο.
Όπως δεν άντεξα παλιότερα να διαβάσω και το βιβλίο.
Δεν άντεξα τη στεναχώρια.
Τη σκέψη ότι όλα αυτά τα μέρη ήταν ελληνικά
και την ανάμνηση του τρόπου που χάθηκαν.
Τον πόνο, την αδικία , την πίκρα, το γιατί...
Την προδοσία.
Και το χειρότερο είναι ότι ένιωσα σαν να τα πήραν από μένα.
Από μένα τον ίδιο.
Σαν να ζούσα εγώ εκεί, στη Σμύρνη, στην Πόλη, στα Κατεχόμενα....
Σαν εγώ ο Καημός να έχασα το σπίτι μου, τη μάνα μου, τα χωράφια μου,
Σαν να σκότωσαν εμένα οι βάρβαροι του Κεμάλ,
Σαν να έριξαν εμένα στη θάλασσα από τα πλοία τους οι «Σύμμαχοι»,
Σαν να "ξέχασα" εγώ την Κερκόπορτα ανοιχτή.

Αλλά πάλι σκέφτομαι εκείνους που λένε να γίνουμε φίλοι με τους «γείτονες».
Να μην κοιτάμε το παρελθόν.
Να χτίσουμε στο μέλλον.
Να ξεχάσουμε.
Και δεν μπορώ.


Και αναρωτιέμαι τί είναι εκείνο που πονάει πιο πολύ;
Οι άνθρωποι;
Τα πλούτη;
Ο πολιτισμός;
Οι παραδόσεις;
Η δύναμη;
Αμφιβάλλω.

Είναι κάτι μέσα στην ψυχή...
Που περνάει από γενιά σε γενιά.
Σαν οικογενειακό κειμήλιο.
Σαν καημός...
Είναι το παράπονο για την ευτυχία που χάθηκε...
Την ευτυχία των ανθρώπων τότε, εκεί...
Την ευτυχία των ανθρώπων γενικά...
Σαν την ανάμνηση της χαμένης Ατλαντίδας,
Σαν την ανάμνηση του χαμένου παραδείσου,
Σαν την ανάμνηση της χαμένης αθωότητας.

Κάποτε δε ζούσαμε τόσο αφύσικα,
Ζούσαμε όμορφα...
Με τα καθημερινά μας προβλήματα,
Αλλά όμορφα...
Σχεδόν ευτυχισμένα.
Τραγουδούσαμε,
Γλεντούσαμε,
Αγαπιόμασταν,
Προκόβαμε,
Δοξάζαμε το θεό για την κάθε μέρα
Αλλά εκπέσαμε.

Και τώρα περιφερόμαστε στην ξερή γη,
Με την ανάμνηση του παραδείσου,
Της Ανατολής,
Της ιστορικής μας μνήμης,
Της ψυχής μας,
Της παιδικής μας ηλικίας,
Του πρώτου μας έρωτα.

Με την ανάμνηση και τη νοσταλγία του παραδείσου,
Που κάναμε τραγούδι,
Που κάναμε ιστορία και λέμε στα παιδιά μας,
Που κάναμε εικόνα και βλέπουμε με τα μάτια μας κλειστά,
Που κάναμε σαράκι.

Κάποτε δε ζούσαμε τόσο αφύσικα
Κάποτε ζούσαμε όμορφα.
Και δεν μπορούμε να το ξεχάσουμε,
Αλλά ταυτόχρονα δεν αντέχουμε να θυμόμαστε με εικόνες τόσο ζωντανές και περιγραφές τόσο αληθινές.
Δεν αντέχουμε να ξαναζήσουμε το δράμα,
Να ξανακαούμε από την ίδια φωτιά,
Να ξαναχάσουμε τον παράδεισο,
Να μην είμαστε άλλο παιδιά.

Υ.Γ. 1: Πονάμε αλλά δε μαθαίνουμε...

Υ.Γ. 2:

ΔΙΔΩ ΣΩΤΗΡΙΟΥ. ΜΑΤΩΜΕΝΑ ΧΩΜΑΤΑ. (ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ)

-Σφαγή ! Σφαγή !

-Παναγιά, βοήθα!
-Προφτάστε !
-Σώστε μας!
Η μάζα πυκνώνει, δεν ξεχωρίζεις ανθρώπους, μα ένα μαύρο ποτάμι που κουνιέται πέρα δώθε απελπισμένα, δίχως να μπορεί να σταθεί ούτε να προχωρήσει. Μπρος θάλασσα, πίσω φωτιά και σφαγή! 'Ένας αχός κατρακυλάει από τα βάθη της πολιτείας και σπέρνει τον πανικό.

-Τούρκοι! -Τσέτες!

-Μας σφάζουνε!

-Έλεος!

Η θάλασσα δεν είναι πια εμπόδιο. Χιλιάδες άνθρωποι πέφτουνε και πνίγονται. Τα κορμιά σκεπάζουνε τα νερά σαν νά 'ναι μόλος. Οι δρόμοι γεμίζουνε κι αδειάζουνε και ξαναγεμίζουνε. Νέοι, γέροι, γυναίκες, παιδιά ποδοπατιούνται, στριμώχνονται, λιποθυμούνε, ξεψυχούνε. Τούς τρελαίνουν οι χαντζάρες, οι ξιφολόγχες, οι σφαίρες των τσέτηδων!
-Βούρ, κεραταλάρ! (Χτυπάτε τους τούς κερατάδες!).
Το βράδυ το μονοφώνι κορυφώνεται. Η σφαγή δε σταματά. Μόνο όταν τα πλοία ρίχνουνε προβολείς γίνεται μια πρόσκαιρη ησυχία. Μερικοί που καταφέρανε να φτάσουνε ζωντανοί ίσαμε τη μαούνα, μας ιστορούνε το τι γίνεται όξω, στις γειτονιές. Οι τσέτες του Μπεχλιβάν και οι στρατιώτες τού Νουρεντίν τρώνε ανθρώπινο κρέας. Σπάζουνε, πλιατσικολογούνε σπίτια και μαγαζιά. Όπου βρούνε ζωντανούς, τούς τραβούνε όξω και τούς βασανίζουνε. Σταυρώνουνε παπάδες στις εκκλησιές, ξαπλώνουνε μισοπεθαμένα κορίτσια κι αγόρια πάνω στις 'Άγιες Τράπεζες και τ' ατιμάζουνε. Απ' τον Αι-Κωνσταντίνο και το Ταραγάτς ίσαμε το Μπαλτσόβα το τούρκικο μαχαίρι θερίζει.

Η φωτιά όλη νύχτα αποτελειώνει το χαλασμό. Γκρεμίζονται τοίχοι, θρυμματίζονται γυαλιά. Οι φλόγες κριτσανίζουνε μαδέρια, έπιπλα και φτούνε σιδερικά ξεθεμελιώνουνε την πολιτεία ολόκληρη. Απλώνουν πάνω στα έργα των ανθρώπων και τα διαλύουνε. Σπίτια, εργοστάσια, σκολειά, εκκλησίες, μουσεία, νοσοκομεία, 6ι6λιοθήκες, θέατρα, αμύθητοι θησαυροί, κόποι, δημιουργίες αιώνων. εξαφανίζουνται κι αφήνουνε στάχτη και καπνούς.

"Αχ, γκρέμισε ο κόσμος μας! Γκρέμισε ή Σμύρνη μας! Γκρέμισε ή ζωή μας! Η καρδιά,
τρομαγμένο πουλί, δεν ξέρει πού να κρυφτεί. Ο τρόμος, ένας ανελέητος καταλυτής άδραξε στα
νύχια του κείνο το πλήθος και το αλάλιασε. Ο τρόμος ξεπερνάει το θάνατο. Δε φοβάσαι το θάνατο,
φοβάσαι τον τρόμο. Ο τρόμος έχει τώρα το πρόσταγμα. Τσαλαπατά την ανθρωπιά. Αρχίζει από το
ρούχο και φτάνει ίσαμε την καρδιά. Λέει: Γονάτισε, γκιαούρη ! Και γονατίζει. Ξεγυμνώσου!
Και ξεγυμνώνεται. "Άνοιξε τα σκέλια σου! Και τ' ανοίγει. Χόρεψε! Και χορεύει. Φτύσε την τιμή σου
και την πατρίδα σου! Και φτύνει. Απαρνήσου την πίστη σου! Και την απαρνιέται. "Αχ ο τρόμος!
Όποια γλώσσα κι αν μιλάς, λόγια δε θα βρεις να τόνε περιγράψεις Τι κάνουν, λοιπόν, οι προστάτες μας; Τι κάνουν οι ναυάρχοι με τα χρυσά σιρίτια, οι διπλωμάτες κι οι πρόξενοι τής Αντάντ! Στήσανε κινηματογραφικές μηχανές στα καράβια τους και τραβούσανε ταινίες τη σφαγή και τον ξολοθρεμό μας!
Μέσα στα πολεμικά οι μπάντες τους παίζανε εμβατήρια και τραγούδια τής χαράς για να μη φτάνουν ίσαμε τ' αφτιά των πληρωμάτων οι κραυγές της οδύνης και οι επικλήσεις του κόσμου. Και να ξέρει κανείς πώς μια, μόνο μια κανονιά, μια διαταγή, έφτανε για να διαλύσει όλα κείνα τα μαινόμενα στίφη. Κι η κανονιά δε ρίχτηκε κι η εντολή δε δόθηκε!

20 σχόλια:

mahler76 είπε...

Δεν είναι πάντα εύκολο να ξεχάσεις και να συγχωρήσεις και ας λένε οι διάφοροι. Μην έχεις ενοχές γιαυτό που νιώθεις γιατί είναι αληθινά και είναι δικά σου.

gregory είπε...

τωρα με εκανες να σκασω....τα εχω και με τους πουστηδες τους σιμερινους ..συμαχους μας...αφησαν το κασμο να πνηγη στο λιμανι τους καργιοληδες.....αλλα και σημερα το ιδιο δεν κανουν ..μονο να πουλανε οπλα ξερουν.....

One Happy Dot είπε...

Δεν είναι ότι θα ξεχάσει κανείς...σε ενα κουτί θα το βάλει και θα συνεχίσει. Τίποτα δεν έρχεται να σε βρεί αν δεν γίνεις πρώτα άξιό του και οι μνήμες μένουν πάντα ζωντανές για να μας υπενθυμίζουν την αξία των όσων χάθηκαν.

ΠΡΑΣΙΝΗ ΚΛΩΣΤΗ ΔΕΜΕΝΗ είπε...

είναι απο τα λίγα βιβλία που με έκαναν να κλάψω κι όχι απλά να δακρύσω... το πρώτο επεισόδιο το είδα και πιστέυω πως αποδίδεται καλά.

υγ. Θα μου κάνεις μια χάρη;
Θα παίξεις στο παιχνιδάκι που σε κάλεσα;

Ανώνυμος είπε...

Διαβάζοντας την ανάρτησή σου, νοιώθω το γνωστό πλάκωμα στο στήθος μου. Κάθε φορά, που γίνεται αναφορά στις χαμένες μας πατρίδες, θέλω να κλάψω από θυμό, από λύσσα. Τα παραπέρα μου περισσεύουν.

jacki είπε...

Καημέ μου... πήγε ο πατέρας μου στο πατρικό του παππού μου στον Πόντο.... Δεν τους άφησαν ούτε να δουν το σπίτι. Φοβήθηκαν και έκλεισαν την πόρτα πίσω. Μην τυχόν και τους το πάρουμε πίσω; Δεν ξέρω. Πολύ με στεναχώρησε αυτή η συμπεριφορά.
Καλημέρες.

Γ.Π. είπε...

@mahler76, καλημέρα φίλε mahler, δεν έχω ενοχές, παρά μόνο νιώθω κάποιες φορές σαν αυτό που λένε, οτι στις κηδείες ο καθένας κλαίει για το δικό του νεκρό. Και είναι τόσο σημαντικά όλα αυτά που είχαμε εκεί που δε θα ήθελα να τους πάρω κομμάτι ούτε καν από τη ανάμνηση και τη θλίψη που δικαιούνται για δικές μου προσωπικές απώλειες...
Σε ευχαριστώ για το σχόλιό σου.

Γ.Π. είπε...

@gregory,λένε πως στη ζωή δεν παίρνεις ποτέ αυτό που σου αξίζει αλλά μόνο ότι είσαι σε θέση να διεκδικήσεις. Δεν φταίνε λοιπόν μόνο οι σύμμαχοι. Μη σε παρασύρει ο πόνος της θηριωδίας.
Το λάθος είναι και πάλι...δικό μας!
Καλημέρα

Γ.Π. είπε...

@one happy dot,
"Τίποτα δεν έρχεται να σε βρεί αν δεν γίνεις πρώτα άξιό του "
Τι γίνεται φιλενάδα;
Έχεις αφήσει τη Nutella και έχεις αρχίσει να τρως από το βάζο με τη σοφία;
Τελευταία μου "πετάς" πολλά τέτοια αξιοσημείωτα και έχω "ψαρώσει" μαζί σου!
Στα σοβαρά τώρα, δεν υπάρχει τίποτα για να ξεχάσουμε εκτός από το χρόνο. Γιατί ο χρόνος μπορεί και τα σβήνει όλα.
"Ευτυχώς" όμως οι γείτονες μας έρχονται και ξαναγράφουν πάνω σε ότι προλάβει να ξεθωριάσει έτσι για να το βλέπουμε ολοκάθαρα κάθε μέρα!

Γ.Π. είπε...

@πράσινη κλωστή δεμένη, καλημέρα. Νομίζω και εγώ οτι για αρχή το αποδίδουν καλά.
Άσχετη ερώτηση, αυτή η Ματσούκα με πιο τρόπο έχει καταφέρει να παίζει σε δεύτερη τόσο σοβαρή παραγωγή (μετά το Ελ Γκρέκο);
Όσο για το παιχνιδάκι, αν και είμαι της γνώμης ότι όλα αυτά τα "to know us better" παιχνιδάκια είναι αντίθετα στη λογική του blogging, επειδή το ζητάς αποκλειστικά εσύ δεν μπορώ να σου το αρνηθώ!

Γ.Π. είπε...

@houlk, καλημέρα.
Λύσσα!
Αυτή είναι η λέξη που ταιριάζει περισσότερο, η πιο ακριβής!
Σε ευχαριστώ.
Καλημέρα.

Γ.Π. είπε...

@jacki, καλή μου jacki καλημέρα.
Αυτό που περιγράφεις είναι ένα μικρό παράδειγμα όσων μας πικραίνουν.
Κάποιος γνωστός μου πήγε σε ξενάγηση στα αρχαία της Μ.Ασίας και άκουσε τον ξεναγό να λέει ότι όλα αυτά τα αριστουργήματα είναι Τουρκικά.
Και μου είπε ακριβως το ίδιο πράγμα, οτι ένιωσε σαν να του παίρνουν το σπίτι του.
Αιώνες τώρα αυτή η κατάσταση. Εμάς να μας τραβάει το παρελθόν εκεί και αυτοί να προσπαθούν να το διαγράψουν.

Υ.γ. το υποψιαζόμουν ότι είσαι από "Τρανή Γενιά"!Να είσαι περήφανη!

jacki είπε...

Είμαι περήφανη καημέ μου. Πες μου ότι είσαι κι εσύ τεμέτερον?
:))))))

Γ.Π. είπε...

@jacki, όχι jacki μου δεν είμαι! Θα ήταν τιμή αλλά δεν είμαι. Είμαι όμως μισός Μωραϊτης και μισός Λευκαδίτης!
Και ειδικά το δεύτερο, το τρελοεπτανησιακό μου, όπως θα έχεις καταλάβει... προεξάρχει!

jacki είπε...

Κι έλεγα που θα πάω διακοπές το καλοκαίρι...Λευκάδα. Μου αρέσουν οι νησιώτες... Έχουν την αλαφράδα της κίνησης της θάλασσας και τη σκληράδα της αλμύρας.
Να σε χαιρόμαστε.

Γ.Π. είπε...

@jacki, είμαστε και λίγο σπαβενταρισμένοι είναι η αλήθεια αλλά σε ευχαριστούμε!

ΠΡΩΤΟΠΛΑΣΤΗ... είπε...

"Αλλά ταυτόχρονα δεν αντέχουμε να θυμόμαστε με εικόνες τόσο ζωντανές και περιγραφές τόσο αληθινές."
Kαημε μου ειναι ασχημο να χανεις κατι που σου ανηκει, αλλα ειναι ακομη χειροτερο καποιοι να τα οικειοποιουνται και να τα παρουσιαζουν ως "δικα τους". Τι να πω...;

Roadartist είπε...

Πόνος δε λες τιποτα..
Εχτες είδα μια θεατρική παράσταση που είχε αναφορές σχετικές και με ταρακούνησε.. Να ειμαι ειλικρινής συγκινήθηκα και έκλαψα.
Αλησμόνητες πατρίδες πραγματικά ακόμα και για εμάς που δε ζήσαμε τότε..ή δε καταγόμαστε από τη Μ.Ασία, είναι μέσα μας..

Γ.Π. είπε...

@πρωτόπλαστη, με την ευαισθησία σου φώτισες άλλη μια πλευρά του θέματος πολύ ιδιαίτερη και σημαντική.
Σε ευχαριστούμε!
Όπως λέει κι ο Κίπλινγκ:
Αν να ακούς αντέχεις την αλήθεια που εσύ είχες ειπωμένη
από πανούργους νοθευμένη ώστε παγίδα για τους άμυαλους να γίνει...

Γ.Π. είπε...

@roadartist, νομίζω ότι είσαι ο καταλληλότερος άνθρωπος για να ρωτήσω:
Έχεις άποψη για την παράσταση της Νένας Μεντή για την Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου; Έχω ακούσει πολύ καλά σχόλια και ενδιαφέρομαι να τη δω...