Τετάρτη 21 Νοεμβρίου 2007

Στρατηγικές και Μάχες

Θα μιλήσω σήμερα για ένα θέμα που αγαπάω ιδιαίτερα αν και ξέρω ότι θα εκπλήξω τους συνεπείς αναγνώστες μου(!) . Είμαι σίγουρος ότι έχετε διαγνώσει ότι είμαι ένας άνθρωπος με ευαισθησίες και ενδιαφέροντα που δεν φοβάμαι να εξωτερικεύσω. Και ότι γκρινιάζω και επαναστατώ για την απανθρωπιά που μας επιβάλλουν οι σύγχρονες καπιταλιστικές συνθήκες ζωής (για να πω και τα κομμουνιστικά μου, να χαρεί κι ο παππούς!). Ταυτόχρονα όμως και χωρίς το ένα να αναιρεί το άλλο δεν μπορώ παρά να παρακολουθώ με αμείωτο ενδιαφέρον τους μεγάλους σύγχρονους "πολέμους", τους πολέμους του μάρκετινγκ.
Αγοράκι γαρ, έμαθα από μικρός να θαυμάζω και να εμπνέομαι από τους μεγάλους στρατηγούς , τους ανίκητους στρατούς, τις σπουδαίες μάχες. Και όπως με συνεπαίρνει ο Πρέσσφιλντ όταν με μεταφέρει στο στρατόπεδο του Αλέξανδρου, όπως έχω "θεοποιήσει" αυτόν το μεγάλο στρατηλάτη και πνευματικό άνθρωπο έτσι "τραβούν" το ενδιαφέρον μου και οι σύγχρονοι ¨στρατηγοί" που κατευθύνουν τους στρατούς τους στις μεγάλες παγκόσμιες μάχες του μάρκετινγκ.
Μάχες κανονικές. Με σπουδαίους στρατηγούς, τακτικές πολύπλοκες, αφοσιωμένους στρατούς, τεχνάσματα και κερκόπορτες και πολλές φορές θύματα. Θύματα που μπορεί να είναι οι εργαζόμενοι και οι υποστηρικτές του ηττημένου, αλλά και όλοι εμείς οι απλοί πολίτες. Λατρεύω να διαβάζω τις στρατηγικές, τις κινήσεις, το τρόπο που προκαλεί ο ένας τον άλλο, την κατασκοπία, την εξέλιξη της μάχης και κυρίως τις αναλύσεις για το τι επηρέασε την τελική έκβαση της μάχης.
Και οι μάχες είναι πολλές και μεγάλες.
Μάχες ιστορικές που χάραξαν το σύγχρονο κόσμο. Όπως εκείνη η "άγνωστη" και μηδέποτε αναφερόμενη μάχη ανάμεσα στα μέσα μαζικής μεταφοράς και το ι.χ. (μάχη που έγινε πολλές δεκαετίες πριν στην Αμερική όπου η General Motors αν και βρέθηκε σε δεινή θέση στην εκκίνηση επιβλήθηκε των σιδηροδρόμων και των τραμ και παρά το εκτεταμένο τους δίκτυο σε ολόκληρη την ήπειρο και επέβαλε την ιδέα της ιδιωτικής μετακίνησης έναντι των μέσων σταθερής τροχιάς "λαδώνοντας" τα κατάλληλα χέρια).
Ή μάχες όπως εκείνη η "ξεχασμένη" ανάμεσα στο συνεχές και το εναλλασσόμενο ρεύμα (και πάλι η Αμερική στα τέλη του 19ου αιώνα το πεδίο της μάχης και οι μεγάλοι επιστήμονες Edison και Westinghouse οι αντίπαλοι) που καθόρισαν τη σημερινή μας κοινωνική δομή.





Μάχες που απέδειξαν ότι δεν νικάει πάντα ο καλύτερος αλλά εκείνος που θα συνασπίσει με το μέρος του τους περισσότερους. Τέτοιες μάχες που διδάσκονται στα εγχειρίδια του marketing management όπως η επικράτηση του κατώτερου φορμά VHS της JVC (ναι αυτού της γνωστής μας βιντεοκασέτας) έναντι του εξαιρετικού Betamax της Sony, του γνωστού πρωτοκόλλου του διαδικτύου TCP/IP έναντι καλύτερων τεχνολογικών διαδικτυακών τεχνολογιών, του πασίγνωστου mp3 έναντι εξυπνότερων τεχνολογιών ήχου. Μάχες που μας διδάσκουν ότι όλα αυτά που είναι γύρω μας δεν είναι τα καλύτερα,τα βέλτιστα αλλά απλά τα επικρατέστερα. Κάτι που άλλωστε ισχύει και πέρα από την τεχνολογία...


Μάχες που αποδεικνύουν ότι η φήμη είναι πολλές φορές αποτελεσματικότερη από την πραγματική δύναμη. Αυτό το απέδειξε στον κόσμο περίτρανα η Coca Cola έναντι της Pepsi, η Amstel έναντι της Heineken, η Kodak έναντι της Fuji, η Nescafe έναντι της Jacobs και τόσα άλλα ονόματα προϊόντων και εταιριών σας που ενώ προσφέρουν το ίδιο ακριβώς προϊόν έρχονται πρώτα και αυτόματα στο μυαλό σας μόλις αναφερόσαστε στην συγκεκριμένη κατηγορία προϊόντων.

Μάχες πολύχρονες με στρατούς που καθοδηγούνται από το όραμα εμπνευσμένων στρατηγών, όπως η εξαιρετικά αμφίρροπη και συνεχιζόμενη μάχη ανάμεσα στην Microsoft και την Apple (με το "πανφταίχτη" Bill Gates που όμως διαθέτει ετησίως το 95% της περιουσίας του για την επιβίωση της Αφρικής και τον "survivor" Στηβ Τζόμπς o οποίος απολύθηκε μετά από 30 χρόνια από την Αpple για να επαναπροσληφθεί το 1988 με ετήσιο μισθό ενός δολαρίου και να την ξανακάνει πρωταγωνίστρια) και με υπερόπλα όπως τα windows και το iPod να εκτοξεύουν το ενδιαφέρον στα ύψη.
Αλλά και μάχες που θα μας απασχολήσουν στο άμεσο μέλλον με την έκβασή τους όπως αυτή ανάμεσα στα Blu-Ray και τα High Definition δισκάκια. Μάχη που δεν είναι εύκολο να προβλέψει κάποιος τον νικητή και που θα "ανακατέψει" ολόκληρη την βιομηχανία του θεάματος αλλά και της τεχνολογίας στα επόμενα χρόνια.
Σίγουρα δεν είναι εύκολο να εντρυφήσει κανείς σε όλες τις στρατηγικές κινήσεις και ενέργειες των εταιριών. Και μάλλον δεν είμαι και ο καταλληλότερος για να τις "αποκαλύψω". Βρίσκω απλά ιδιαίτερο ενδιαφέρον στο να τις παρακολουθώ. Θα πρέπει όμως να κρατήσουμε κάποια πράγματα στο μυαλό μας. Ο υλικός κόσμος που φιλοξενεί την καθημερινότητά μας δεν είναι το αποτέλεσμα μιας ανεπηρέαστης εξελικτικής πορείας της ζωής , της τεχνολογίας και της επιστήμης. Είναι η σύνθεση και το αποτέλεσμα των συναρπαστικών προσπαθειών ομάδων ανθρώπων και συμφερόντων που κατά βάση αδιαφορούν για το κοινωνικό καλό και την ευημερία της κοινωνίας ή στην καλύτερη προσπαθούν να το συσχετίσουν με την δική τους επικράτηση και ευημερία. Και αυτό δεν είναι επ' ουδενί ανάθεμα. Είναι απλά η πραγματικότητα. Που είναι πάντα ελάχιστα χρηστική στην καθημερινότητα μας.